speechwriter

XXIX

Non foi difícil dar cunha editorial. O primeiro obxectivo apuntou á máis oposta ao partido dominante. Pequena pero moi activa sacando á rúa o traballo da xente maldita, afastada polo poder do panorama literario e ensaístico do país. As tiraxes eran pequenas e a distribución chea de atrancos, mais ía mantendo o tipo como podía. Dende logo, estaba sistematicamente fóra das axudas e subvencións públicas, ningunha administración mercaba exemplares, e tampouco dende os centros de ensino secundario se recomendaban apenas os seus títulos.

Un público afastado da maioría social dominante e fiel ao catálogo ía permitindo unha actividade chea de altibaixos, pero continuada, centrada no ensaio político ou histórico, na narrativa dos enfants terribles alcumados de radicais e na poesía de combate.

Domingos Caxaraville, o máximo responsábel daquel niño de disidentes, poeta denso e garrido, ollaba para min totalmente alucinado.

- Estasme a dicir que me traes as memorias da muller de Paco Barreiros?

- Si. E el non queda moi ben, que se diga.

- Para publicar, así, sen máis?

- Se queredes. Se non voume coa música a outra parte.

- Para aí! Non dixen nada! Déixame ler primeiro o orixinal, e despois xa falamos. Pero non entendo nada.

- Ti coñeces a sona que ten este home, non?

- Algo me chegou, si.

- Pois o único que fai Rosa Fole e contar o que viviu con el. Considérao unha vinganza, se queres, pero vai ser unha bomba.

- Escribiuno ela?

- Si.

- E ti que pintas en todo isto?

- Son... o seu axente literario?

- Axente? Pero ti non traballabas con Barreiros?

- Traballaba, dixéchelo ben. Tómao coma outra vinganza.

Caxaraville ollaba atónito para a morea de follas encadernadas en canoto que tiña enriba da mesa. Era un home precavido e non deixaba de pensar que había algo raro.

- Está rexistrado?

- Si, fixen o trámite hai un par de días.

- De todos os xeitos, vou precisar unha autorización escrita da autora.

- Entón valo publicar?

- Primeiro vouno ler. Chámame mañá e xa che digo algo.

- Ben. Só unha advertencia. Se non o queres, non pode saír de aquí unha soa palabra. Entendido?

Saín convencido de que a resposta ía ser positiva. Por esa banda non tiña dúbidas. O único que na altura non tiña claro era un título con suficiente forza. As miñas memorias. Rosa Fole foi o primeiro que manexamos, e deixámolo a falla de outro mellor. Pero non nos convencía nada e, de feito, o orixinal que agora lle quedaba a Caxaraville non levaba título ningún. Relín o texto unha e outra vez para ver se algunha frase, algún concepto perdido podía servir, sen resultado. Xa comezaba a desesperar, despois de todo o traballo empregado, ao se resistir algo tan doado. Para Rosa era mellor non darlle tantas voltas. Xa acabaría saíndo.

O que non ía tan ben era a procura dun traballo. A situación presentábase, como mínimo, curiosa. Para os dun lado, semellaba unha persoa caída en desgraza, un intocábel co que cumpría non ter trato algún. Para os do outro lado resultaba sospeitoso despois de pasar tanto tempo á sombra dun dos seus adversarios. E no medio non había nada.

Só conseguín unha interinidade de catro días nun colexio privado, e iso porque estabamos a fin de curso e non había moito máis do que tirar. Nesas estaba, precisamente, cando apareceu no taboleiro de anuncios da sala de profesores a columna diaria de Fernando Pena no Ideal.

“SAN XOÁN

Xa están preto as festas da cidade e, un ano máis, as nosas rúas vanse encher do bulicio e a alegría tanto de cidadáns como das xentes da provincia que acoden atraídas polo denso programa de festexos preparado polo concello.

Háseme permitir que destaque o que, ao meu xuízo, vai ser o atractivo principal desta edición. E non me refiro a ningún concerto, que os haberá, e moi bos. Tampouco a esa carreira ciclista, de tanta tradición, e por fin recuperada despois de décadas de abandono.

Hai unha tempada contáballes dende esta mesma columna como un ousado mozo, nun alarde de valentía, apostou a que era capaz de escribir unha boa novela no breve prazo de trinta días. Fomos testemuñas do reto a escritora Ana Ameixeira, o editor Casiano Louxo, a poeta Adelina Pastor, a presentadora da nosa televisión autonómica Carme Caride e eu mesmo.

Pois ben, pasado o prazo ficamos sen o pracer de comprobar o talento literario do noso bo amigo Santiago Loureiro, a quen veremos, por tanto, o día vinte e tres no baile do casino tal e como veu ao mundo. Non o perdan.”

Tiña totalmente esquecida aquela historia absurda e sen sentido, e pensei que non se ía volver falar do tema. Pero, polo visto, Fernando Pena tiña moito interese en sacalo á luz. O paradoxal é que si escribira un libro, e en menos tempo do establecido, mais non quería declarar a autoría. Tampouco tiña o menor interese en facer o ridículo diante da “boa sociedade”. Aquela mesma mañá, ademais, recibira unha chamada da presidenta da sociedade recreativa, propietaria do casino.

- Como vostede comprenderá, non estamos dispostos a permitir tal espectáculo no día máis importante do ano, señor meu!

- É que tampouco eu teño intención algunha, miña señora!

- Pois xa pode ir vostede facendo algo!

Podía, si. O caso era o que. Faltaba aínda algún tempo e importábame bastante máis sacar adiante o libro de Rosa, así que deixei a cousa para outro momento.

Tareixiña estaba bastante máis preocupada ca min.

- Non sei como vas safar deste sarillo.

- Bo! Non te preocupes. Xa se me ocorrerá algo.

- Véxote moi optimista. Non sei se valoras as consecuencias. Se cumpres coa túa parte do trato, quedas en ridículo, e se non, peor aínda. Non sei o que é máis grave.

XXX

Caxaraville estaba entusiasmado. Ía sacar a maior tiraxe na longa traxectoria da editorial. Seguiamos tendo problemas co título, até que á correctora, a única persoa fóra de nós que xa lera o texto, tirando polo lado da modernidade, se lle ocorreu usar unha das mensaxes SMS empregada por Rosa cando andaban á procura de fillos: Pko. Tou ovlndo.

A cousa ía para moi axiña, coa imprenta xa comprometida nun curto prazo. Domingos agardaba que o boca a boca fose a principal promoción, xa que era imposíbel afrontar un investimento publicitario axeitado.

Foi Mamen quen veu dar solución, sen querelo, a aquel problema. Ou, mellor dito, a dous.

Chamoume unha noite. Sorprendeume. A verdade é que non agardaba volver saber dela, alén de que podía vela todas as semanas no seu programa nocturno de chismes, no que conducía un rabaño de histéricos que berraban a todo tren mentres puñan a parir a personaxes famosas do mundo do espectáculo e o deporte. Xamais a políticos, claro.

- Iago! Pero, onde te metes?

- Xa ves. Nas miñas cousas.

Seguiu un anaco de parrafeo insubstancial. O ben que estaba na televisión, a boa audiencia do seu programa, as aspiracións de chegar máis alto... Despois foi ao gran.

- Eu chamábate polo do casino. Paréceme unha boa historia para sacar en televisión. Xa sabes, sen morbo. Unha cousa como “o escritor ousado” ou así.

- Mamen, non vou ir espido ao casino.

- Por que?

- Por que! Pensas que toleei?

- Iago, pénsao ben. Que mellor promoción queres para que te coñezan? Xa sei que non é moi ortodoxo, pero podes gañar moitos cartos.

- Mamen, parece mentira que a estas alturas non me coñezas.

Ás veces é mellor calar. Pero outras non. Prendéuseme unha luz no maxín.

- Pero, agora que o penso, coido que tes razón. Irei. Que día tiñas pensado...?

- O vindeiro mércores. É o último programa antes de San Xoán.

- Só che poño unha condición. Ti e máis eu, a soas, sen os imbéciles que tes aí berrando.

- De acordo. O programa comeza ás dez. Ven un par de horas antes para maquillaxe e todo iso.

<!--[if gte mso 9]>

XXXI

- Sabes a quen levo mañá ao programa?

- Non. Por que non me fas iso que ti sabes facer tan ben? Teño moitas ghañas.

- Estouche falando. Deixa agora iso.

- Oi, mecaghoental! Canta andrómena. 

- Boh! Non che interesan para nada as miñas cousas.

- A ver, hostia! Dime logo! Pero despois xa sabes. O meu amigho quere mimos.

- A Iago Loureiro.

- Quen? Ti toleaches! E de que vai falar ese merdán?

- De que che parece? Da aposta aquela famosa.

- É verdade! Ao final non escribiu nada. E vai facer o do casino?

- Parece que si. Por iso o vou entrevistar.

- Fixen ben en mandalo á merda! Hai que ser desghraciado! Veña, vai empezando. Si... Así... Como me ghusta....