speechwriter

XII

Non podía pegar ollo a véspera da inauguración da exposición gandeira provincial. Semella unha parvada, pero fora tanto o esforzo despregado naquelas dúas semanas que todos desexabamos que resultara perfecto. Iso sen contar que, dado o nivel de estres que tiñamos todos, comezando polo xefe, calquera erro ía desencadear unha treboada. No círculo máis inmediato do presidente, os que tiñamos precarios contratos de asesores intuíamos incluso que os nosos empregos pendían dun fío. O máis mínimo descoido custaríanos o posto.

Repasei mentalmente aquela morea de convidados: o presidente do goberno autonómico e sete conselleiros, incluído o desgraciado de agricultura, pobre. Varios presidentes de deputacións, varias ducias de deputados autonómicos, os alcaldes das oito cidades máis importantes, un arcebispo, tres bispos, dous cónsules, o presidente do tribunal superior de xustiza e os maxistrados da audiencia provincial, o xeneral xefe da rexión militar, o comandante en xefe da Garda Civil, o subdelegado do goberno central, os directores dos principais medios de comunicación, os secretarios xerais de todos os sindicatos agrarios, presidentes de múltiples asociacións veciñais, deportivas, culturais, de mulleres rurais, de viúvas, de amas de casa, de pescadores. E un longo etcétera.

Tiñamos comprometidos máis de cincuenta autobuses de toda a provincia e serviríanse non sei cantos milleiros de quilos de polbo, empanadas e carne ao caldeiro. Todo de balde. Para as autoridades e convidados montárase unha enorme carpa con ringleiras de mesas corridas, e os dous mellores restaurantes da cidade ían servir un luxoso xantar.

Os problemas loxísticos non conseguiran desbordar a nosa capacidade de traballo, e estabamos satisfeitos de dar organizado todo aquilo en a penas quince días. Pero aínda quedaba o peor, o grande día.

Á unha e media da mañá soou o teléfono.

- Loureiro, tes que vir iso fato. Estiven repasando o discurso e creo que temos que darlle unha volta a alghunhas cousas.

- A esta hora?

- E cando queres que o faghamos, mañá? Cando xa teña pasado?

- Ten razón. Paso pola súa casa?

- Non. Apunta este enderezo: Rúa da Oliveira, corenta, sexto dereita.

Apañei o ordenador portátil e saín pensando que a Rúa da Oliveira tiña que estar na zona nova da cidade, inzada de novos predios. Os do concello non demostraran unha especial orixinalidade bautizando rúas: da Oliveira, da Figueira, da Maciñeira, da Pereira... E máis alá a da Rosa, do Caravel, da Margarida... Para non perderme na floresta pillei un taxi, aínda que o taxista tampouco tiña moita idea e tivo que preguntar por radio á central.

- Marisiña, por onde queda a Rúa da Oliveira. Cambio.

- Debe ser unha desas novas, no polígono de Airiños. Cambio.

- Supoño, pero cal?

- Nin idea. A ver, algún compañeiro que nos indique a Rúa da Oliveira, repito, Rúa da Oliveira. Cambio.

O taxista desculpouse. –A ver se algún colega...- Pasou un intre e oírse outra voz pola radio.

- A ver ese que pregunta pola Rúa da Oliveira. É a segunda entrando pola Avenida dos Castros. Hai unha pizzería xusto á entrada. Cambio.

- OK, moitas grazas.

Non precisaba moita imaxinación para entender que facía o xefe nunha casa que non era a súa a aquela hora da noite. Un ligue. Que cabrón máis afortunado. Custaba traballo entender como aquel anano vulgar puidese ter tanto éxito coas mulleres. Aínda que, se ben se mira, tiña cartos e poder. Para algunhas podía ser suficiente.

Abriume o xefe a porta. Levaba unha bata curta e deixaba ver as pernas cheas de peluxe. Mandoume pasar para un salón e, axexando, puiden ver ao pasar por diante dunha porta unha perna feminina que asomaba por riba do cobertor. O apartamento tiña poucos móbeis. Parecía que estaba a medio equipar. Un cadro de estilo puntillista apoiaba contra unha parede pintada de azul escuro, a única das catro en tal cor. Un león rampante de bronce, de bo tamaño, pousaba enriba dunha mesa de vidro asentada en cabaletes lacados en negro. A única luz proviña dunha lámpada cúbica alaranxada que pousaba no chan.

- A ver, estiven revisando isto e temos que quitar algunhas cousas que non me convencen.

- Dígame, logo.

Traballamos máis de dúas horas. Don Francisco baixou case media botella de uisqui nese tempo. Refixemos de arriba a abaixo boa parte das vinte e tantas follas, cortando, pegando, trocando palabras que cría que se lle podían resistir, introducindo cousas novas. Ao non dispor de impresora non puido quedar cunha copia, polo que leu e releu na pantalla do ordenador até que pareceu darse por vencido.

- Pois aínda non acaba de ghustarme.

- Aínda lle podemos dar unha volta a primeira hora.

- Non. Temos que rematar aghora. Non quero deixar isto pendente.

Xa non podía coa canseira cando, non contento de todo, o xefe me mandou marchar.

- Aghora xa vai. Que saia como queira. Veña, vaite deitar! Mañá quérovos a todos frescos, caghonodemo!

Eran case as catro da noite. Na rúa caín na conta de que non había taxis pola zona, así que decidín volver andando á casa. Facendo un pouco de exercicio ao mellor conseguía pillar o sono e durmir unhas horas, até as sete e media que tiñamos que estar no recinto feiral.

Nin sequera me deitei na cama. Estaba rebentado, pero sen sono. Prendín a televisión e mirei un deses longos anuncios dun aparello ximnástico milagreiro, seguido de outro dun robot de cociña. E despois outra vez o aparello, presentado por dous atléticos actores americanos, un home e unha muller. Con só dez minutos diarios vostede tamén pode conseguir un corpo dez. Chame agora e obteña o super-mega-ultra-aparello por este incríbel prezo. Recomendado pola asociación americana de preparadores físicos.

Pillei un traxe, camisa, garabata e roupa interior e coloqueinos enriba da cama. Abrín a billa da ducha e deixei correr a auga mentres me barbeaba. Pasei máis de vinte minutos na ducha, tratando de despexarme. Sentía que se me pechaban os ollos. Eran as sete e vinte e cinco cando cheguei ao recinto feiral. Precisaba un café.

XIII

O cadáver xacía a poucos metros dunha sala de moda nas Docklands. Estaba rodeado de paramédicos, policías e curiosos, de luces azuis destellantes e sons de transmisións de radio. Tiña todas as pintas dunha sobredose. Un sarxento rexistraba os petos na procura de documentación. Sacou cinco libras e uns poucos peniques, un papel cun número de teléfono e un bono de transporte. O morto levaba unha cadea de prata cunha pequena cruz e un reloxo negro de plástico. Vestía unha camiseta verde co logo anarquista, vaqueiros raídos e deportivas baratas. Os axentes interrogaban aos curiosos para ver se alguén coñecía a aquel home, sen resultado. A equipa científica tomou fotografías, as pegadas dactilares do cadáver e a temperatura do fígado para establecer a hora da morte. Cando remataron, introducírono nun furgón negro.

A policía foi tirando do fío por medio do número de teléfono aquel. Pertencía a un coñecido traficante difícil de pillar.

- Non queremos nada contigo. Dime só se coñeces a este. –O detective ensinoulle unha foto-

- Coñezo, pero non sei grande cousa. É un español. Coido que vivía por Hackney con outros squatters. Nada máis.

Eran datos suficientes para seguir desenleando a madeixa. Unha exhaustiva procura entre os okupas do distrito ofreceu, á fin, a identidade e maila procedencia do morto. Scotland Yard contactou coa Interpol para que a policía española atopara algún familiar de Ernesto Fole para lles comunicar o suceso e que puideran dispor o que considerasen oportuno.

XIV

Mamen destacaba entre os xornalistas que andaban á captura de declaracións na selva de políticos. Levaba un micrófono co logotipo do Ideal unido por un cabo umbilical á cámara que portaba un rapaz alto de longa barba. Á fin, o xefe conseguiralle o traballo na produtora do xornal da cidade. Creárana coa idea de pór en marcha unha televisión alternativa a Telecidade, pero o proxecto non daba arrincado. Mentres, a empresa facía crónicas para axencias.

Os homes laranxa da protección civil organizaban o tránsito e derivaban os centos de automóbiles. Autoridades, para a explanada asfaltada situada a carón do recinto. Os demais, para o terreiro explanado polas escavadoras da deputación nos días previos situado a carón do río. Os autocares debían descargar os pasaxeiros e seguir camiño un par de quilómetros máis alá, para aparcar cabo do campo de fútbol.

Don Francisco recibiu persoalmente a todos os convidados importantes repartindo apertas, cumpridos e alabanzas, en grao maior ou menor en función da relevancia de quen tiña á fronte. Despois as azafatas ían acompañándoos cara ao recinto habilitado para a cerimonia de inauguración, onde había mesas dispostas con café, galletas, augas minerais e zume de laranxa.

A cousa estaba a funcionar. Os que compúñamos a equipa de protocolo andabamos espallados controlándoo todo para pór coto a calquera problema que puidera xurdir. Varios grupos de gaitas ceibaban pezas diversas que se mesturaban no ar. As percusións escocesas facíanse pesadas de máis. Tiñamos un día de primavera magnífico, radiante e soleado.

A coral que eu abandonara despois do fracaso melódico, e tamén do aventureiro, cantou o himno de forma solemne. Evitaba ollar para o grupo de voces para non ter que cruzar a ollada con Chus. De todas formas, botei furtivas visuais buscándoa na parte das sopranos. Non estaba. Don Francisco comezou o seu discurso.

- Excelentísimo señor presidente do ghoberno, Don Antonio Soto, ilustrísimos conselleiros, compañeiros presidentes...

As dúas primeiras fileiras tiñan cadeiras tapizadas de veludo, traídas do salón nobre do pazo provincial. De alí para atrás había varios centos de vulgares cadeiras de plástico branco.

- ...o potencial aghrario e ghandeiro da nosa provincia queda demostrado nas contundentes cifras que, ano tras ano...

O presidente Soto ollaba impasíbel. Non aparentaba os case setenta anos que figuraban na súa biografía oficial. Calvo cun recortado semicírculo de cabelo branco arredor do cranio, cun imperceptíbel bigote gris. Traxe e garabata escura. Pasador co escudo da comunidade, unha insignia redonda na solapa, xemelgos e reloxo de ouro, como os anteollos.

- ...o indubidábel compromiso desta deputación cos homes e mulleres que manteñen vivo o noso principal sector económico...

O presidente fora un arquitecto de moita sona antes de meterse na política. Non se sabe moi ben por que deu o paso. Moitos crían que tiña moito que ver coa súa antiga amizade cun antigo líder estatal do partido. Era persoa tranquila e pouco amiga de grandes mudanzas. Relixioso e tradicional, era un rumor nunca confirmado que pertencía a unha desas organizacións integristas que exercen un control absoluto na vida dos seus membros.

- ...que hai pois máis ecolóxico que manter poboación no noso agro? Esa debe ser a prioridade de toda política que procure o progreso para o noso país...

Un dato para abondar na rumoreada adscrición integrista do presidente eran os seus nove fillos, dos que polo menos cinco ocupaban cargos importantes, ben na administración, ben en empresas fondamente vencelladas con ela. Por iso don Francisco tiña especial coidado en dar unha imaxe ben distinta á realidade de farras e mulleres. E iso era o único que fallaba nos seus calculados planos para aquel día tan especial. Dona Rosa seguía quen sabe onde.

- ...a posta en marcha de estruturas de comercialización que simplifiquen o camiño entre produtores e consumidores, a creación de consellos reghuladores...

Soto procuraba sempre colaboradores cun mesmo perfil: eficientes profesionais, de vida familiar sen tacha. Xente competente e da que non houbera nada que dicir. Pertencer ao seu mesmo grupo relixioso era sen dúbida unha avantaxe máis, pero don Francisco non estaba a tempo, aínda que quixera, de subir ao carro. Pero iso non era unha traba para que a deputación levara meses subvencionando moi xenerosamente as actividades que tiñan algún vencello coa pechada organización.

- ... por iso a deputación que me honro en presidir seghue a apostar polo rural, coa nosa ghranxa provincial experimental, co arranxo da infraestrutura viaria...

A mensaxe estaba a quedar clara. Que mellor conselleiro de agricultura que Barreiros, tan implicado no desenvolvemento agrario? Todos ollabamos para a face imperturbábel de don Antonio Soto. Nada deixaba ver que pensamentos pasaban pola súa cabeza monda naquel momento. O conselleiro case defenestrado, en troques, suaba frío. El si se estaba a decatar que don Francisco apostaba forte e decidido. Eu coidaba que era cousa feita. Comecei a pensar no próximo traslado á capital autonómica. Habería que buscar apartamento, facer mudanza, ir coñecendo xente. Porque sen dúbida o xefe querería verse rodeado da mesma equipa que o axudara até aquí. Algo xa deixara caer nos días previos, mentres vía cada vez máis próximo o grande momento.

- Paréceme que moi axiña vai haber cambios, así que ídevos preparando!

O discurso tiña que estar a causar un grande efecto. E escribírao eu. Xa sei que don Francisco non era moi dado a agradecementos, mais aquilo era moi especial. O último empurrón. O xefe perdeu os papeis un momento e parou de falar. Fíxose un espantoso silencio de catro ou cinco segundos, pero das ringleiras de atrás xurdiu un aplauso que se foi estendendo por todo o auditorio. Tamén o presidente aplaudiu. Á fin puido volver ao fío.

- ...precísanse accións coordinadas entre todas as administracións implicadas, dende a local á estatal, que deben ser dirixidas e executadas dende o chanzo autonómico porque é aquí onde radican as máis importantes competencias...

Ahá! Un dos puntos clave do parrafeo. Un dicir e non dicir. Unha franca declaración de intencións que, sen embargo, non deixaba translucir demasiada ambición. O presidente autonómico asentiu case imperceptibelmente. Que satisfacción para min! Aquilo ía sobre rodas.

- ...e non me vou estender máis. Todos somos conscientes da importancia de avanzar, de modernizar e por en vangharda o traballo, o esforzo e o sacrificio dos nosos homes e mulleres. Moitas ghrazas.

Os aplausos marcaron o nivel de aceptación do discurso. O propio Soto púxose en pé, e logo todos os demais, nunha pechada ovación. Don Francisco descendeu satisfeito e pagado de si mesmo do estrado e foi directamente cabo do primeiro mandatario, quen lle estreitou moi efusivamente a man. Logo mirou para onde eu estaba e chiscoume un ollo. Era a primeira vez que mostraba agradecemento cara a min!

O presidente do goberno subiu ao estrado e desfíxose en eloxios.

- Despois do importante e acertado discurso do meu grande amigo Francisco Barreiros, creo que pouco máis resta por dicir...

O xefe sentou na súa cadeira e estirou as solapas da americana varias veces. Estaba eufórico, véndose coa pasta de agricultura na man. De cando en vez volvía a cabeza cara un lado e cara o outro, sorrindo e respondendo aos xestos compracentes que xurdían do público.

- ...precisamos xente comprometida cos problemas do medio rural, coas inquedanzas dos que traballan de sol a sol nos nosos campos...

Estábao a deixar claro. Os sinais eran máis ca evidentes. Respirei fondo, fortemente relaxado e aliviado.

- ...declaro pois inaugurada esta exposición gandeira provincial.

Coidei que non tiña por que andar de satélite do grupo de autoridades na súa visita aos postos e máis á parada de gando selecto. Despois de todo, o groso do meu traballo estaba feito. Achegueime á cafetaría para tomar unha cervexa. Alí atopei a Mamen.

- Parabéns. Foi un bo discurso. Creo que o teu xefe vai saír axiña no diario oficial.

- Grazas. A verdade é que estou moi satisfeito. E ti, non deberías estar traballando?

- Mentres andan dando voltas pola feira só hai que gravar imaxe. Aproveitarei antes do xantar para recoller declaracións.

- Queres que che consiga a don Francisco?

- Non fai falla. Xa o teño comprometido.

A cervexa estaba ben fría e sentoume marabillosamente. Os nervios secáranme a boca.

- Polo que vexo, conseguiches entrar na produtora do Ideal.

- Si. Ti tes a túa parte de culpa.

- Só llo comentei ao xefe. Supoño que sería cousa del. Temos que quedar un día para tomar algo e contarnos cousas. Non sei nada da túa andaina pola capital.

- Si, claro.

Apuntou o seu número de teléfono no caderno de notas e arrincou a páxina.

- Chámame cando queiras e vémonos.

- Claro.