speechwriter

IV

Ás tres menos cuarto agardaba no pazo provincial sen saber que pintaba eu alí. Comezaba a dubidar se fixera ben en atender o consello de Mamen, seguro de que o presidente me ía poñer a parir pola lista de escritores. Fernando apareceu por unha porta.

- Xa estas aquí? Ben, don Francisco vaite recibir agora mesmo.

- Pero que me quere?

- Non che sei. Xa cho dirá.

- Mira, Fernando, se me vai botar a rifa por meterlle a Dostoievski nun papel, vouno mandar á merda.

- Eu que sei, Iaguiño. Xa veremos.

Agardamos media hora longa nunha antesala. Do interior do despacho saían berros claramente distinguíbeis, pero unha grosa porta de madeira impedía entender nada. Por fin soou un interfono e Fernando respondeu.

- Xa está aquí o meu curmán, don Francisco.

- Veña, pasade dunha vez.

Entramos. O presidente nin sequera nos mandou sentar. A propósito, segundo souben máis tarde. Era un mestre facendo que a xente se sentira insignificante diante del. Se cadra era parte do seu complexo, pois medía pouco máis de un metro sesenta e levábao bastante mal.

- Don Francisco, o meu curmán Santiago.

- Xa sei quen é, carallo, non son parvo. Vai de aí e chámame inmediatamente ao imbécil ese de Piñeiro e que se presente aquí ás cinco. Vai saber quen manda aquí, mecaghonapuñeta!

Fernando saíu e fiquei alí de pé, disposto a mandar fritir espárragos a aquel home.

- A ver, ti estudabas a merda esa das letras, non?

- Hispánicas. Filoloxía.

- E dáseche ben escribir, non?

- Máis ou menos.

- Pois eu teño aquí traballo para ti. Para que despois dighades que non tendes colocación ao rematar a carreira.

- Traballo? Facendo que?

- Pois o que fixeches o outro día, paspán. Ou queres vir retellar o pazo provincial? Caghonapicha!

- Discursos?

- Discursos, claro. Non é tan difícil, ou? Agora fanmos aquí os pallasos estes de protocolo e mecaghonanai que os…

A verdade, era o último que me pasaba pola cabeza naquel momento. Facerlle os discursos ao pequeno Napoleón que tiña á fronte.

- Pero, cantos? Con que frecuencia? Canto pagan?

- Ah, cona! Ti es dos meus. Xa estamos falando de cartos. Por iso non te preocupes, que te meto aquí na deputación cun contrato e ao carallo. E o traballo non che quita máis de media hora diaria, que eu tampouco vou pasar a vida dando discursos, caghiná! O resto do tempo fas o que che dea a gaña. Non che faltaban dúas materias para acabar a carreira?

- Máis ou menos.

- Como máis ou menos? Ou che quedan dúas ou non che quedan. Que carallo é iso de máis ou menos? Non empeces vacilándome, rapaz, que ti e máis eu temos que levarnos ben!

- Quédanme dúas de quinto, si.

- Iso está mellor. Pois veña, está feito. Só unha cousiña, nin se che ocorra meterme palabras raras ou nomes estranxeiros como o outro día. E se non queda máis remedio, escríbesmo en cristián, como se pronuncia. Estamos?

- En transcrición fonética.

- En que?

- En cristián...

- Xa nos imos entendendo, cona! Pois mañá empezas. O sábado teño que inaughurar non sei que simpodio da federación de empresarios. Teño que parolar dez minutos.

Así foi como me convertín en escritor de discursos políticos. Contratáronme como asesor do presidente cun bo salario e a perspectiva de non dar nin golpe, fóra dunha regular produción de tópicos discursivos que debía redactar con certa frecuencia. E caín ben na trampa. Aquilo de “o traballo non che quita máis de media hora diaria” resultou ao final estar pendente a todas horas daquel pequeno ditador e da súa necesidade de amosar un “nivel” do que en realidade carecía. A duras penas fun sacando adiante as últimas materias da licenciatura, se ben axudado pola sona que axiña correu pola facultade de que eu lle escribía os discursos a don Francisco.

Ao principio a cousa era doada. Había certas premisas fundamentais que aprendín axiña, como que as parrafadas debían carecer de calquera contido substancial, non conter promesa algunha, ter un certo estilo barroco e grandilocuente ou que debían rematar nun crescendo que non dera lugar á necesidade de máis palabras. Como quen di, que as intervencións do presidente foran a traca final de calquera acto, que ficara a sensación que explica moi ben aquel adagio clásico: roma locuta, causa finita.

Despois, había cousas ben máis sutís. Por exemplo, non podía utilizar expresións como “de grande talla” ou “a grande altura” e semellantes. Habitaba nas neuronas máis sensíbeis do xefe un tremendo complexo por causa da súa curta estatura que o levaba a negarse, entre outras cousas, a compartir actos cun dos alcaldes do seu partido na provincia, un longueirón de case dous metros que, a causa disto, e a pesares da súa valía, xamais puido ser deputado provincial. Todo o mundo sabía por que, e todos tiñan mágoa polo xigantesco alcalde que, deste xeito viu frustrado calquer posíbel ascenso político. Outras cuestións a evitar eran as mencións ás habilitacións académicas de don Francisco, polo demais limitadas á educación secundaria, ou aos negocios familiares, se ben pola contra era unha esixencia diante certos auditorios a mención aos difíciles comezos do seu pai e ás privacións da familia nos “tempos heroicos” que el, o último dos irmáns, non chegara a vivir.

Fóra diso, a súa vida familiar era outro tabú. Se cadra por elo a muller do xefe rara vez aparecía nos actos políticos ou institucionais. Casara pouco despois de ser elixido deputado provincial cunha moza do pobo, a filla dun empresario vido a menos que, segundo se dicía, rematara os seus días pegándose un tiro logo de ver crebar todos os negocios herdados de varias xeracións. Dona Rosa era unha muller moi atractiva. Do pouco contacto que tiñamos con ela sabiamos que era unha persoa culta e amable, posibelmente moi tímida e retraída. Non alternaba coas mulleres de outros persoeiros importantes da cidade nin lle coñeciamos vida social algunha. Frecuentemente estaba fóra da cidade, non se sabe onde. Corrían rumores que apuntaban a desavinzas entre a parella, que non tiña fillos, que se calaban en favor das aspiracións políticas de don Francisco, agora xa moi coidadoso coas formas para non perder votos nin apoios no seu proxecto persoal.

E tamén había que ter coidado precisamente con esas aspiracións. Non debía deixar translucir unha ambición persoal que era máis ca evidente. Pola contra, o xefe gustaba de inzar os discursos con continuas alusións a que “o seu posto colmaba as súas arelas”, que “estaría sempre onde o partido e os cidadáns quixesen que estivera” e, a súa preferida, que “toda a súa ambición política era ser concelleiro do seu pobo”. Claro que o seu comportamento habitual desmentía toda declaración de humildade. Souben axiña, por se non me quedara claro de antemán, que don Francisco non facía suxestións, daba ordes. Non discutía os contidos, se algo non lle pracía era de agardar un torrente de insultos e improperios. Decateime tamén de que todos os que traballabamos para el eramos unha especie de servos que consideraba da súa propiedade. Había que estar a dispor cando el dixera e para o que fora, a vida privada de cada un era un atranco que o xefe non estaba disposto a tolerar. O primeiro que recibiamos era un teléfono móbil que debía estar conectado as vintecatro horas do día, e podía ocorrerselle chamar ás catro da mañá simplemente para fardar ante os amigotes de farra.

- Mmm... diga?

- A ver, Loureiro, non estarás durmindo!

- Ssssi... staba....

- Oi, mecaghoentodo! Así non cheghas a nada, chacho! Hai que aproveitar o día e maila noite!

- Sssi, xefe...

- A ver, de que coño ía a cousa esa que teño que inaughurar mañá no pazo de congresos?

- Mmmañá... xornadas sobre alcoholismo... ás dez...

- Iso, merda! A historia esa dos alcohólicos.

- Ex-alcohólicos, xefe...

- Bo! Algho lle darán aínda á botella. Veña, vai durmir, hostia!

As correrías de don Francisco non eran ningún segredo. Tiña o costume de cear fora da casa todos os días da semana e despois andaba de copas até as tantas da noite. Como consecuencia, nas primeiras horas da mañá era moi rara a súa presenza na deputación. Con todo, iso non nos libraba aos demais de chegar puntuais, xa que algunha rara vez era capaz de empalmar a farra co traballo, e aparecer ás oito no pazo provincial convocando a grandes berros a calquera dos seus colaboradores. A calquera menos á Mapi. María do Pilar –Mapi- era a secretaria do xefe. Unha moza enormemente eficiente, profesional, estudadísima e para colmo fermosa, con boa figura e unha estrana cara de boneca, cunha voz preciosa, elegante... Era tan perfecta que até daba medo. Coido que por iso era á única persoa do seu contorno á que don Francisco trababa cun certo respecto. Por iso e porque, como a todos, creo que lle gustaba. Á Mapi non lle berraba, e procuraba limitar as palabras grosas, aínda que sen moito éxito, diante dela. Aquela moza era como unha nota discordante no medio da traxicomedia que transcorría todos os días na zona nobre do pazo provincial. Era como unha illa, imperturbábel no medio da loucura habitual, eficiente, prusiana, fermosa.

- Don Francisco, o conselleiro de industria pola liña un.

- Ghraciñas, bonita, pásamo.

Grazas! Palabra descoñecida no limitado vocabulario do xefe agás cando se dirixía á súa secretaria. Polo demais, pouco sabiamos dela ou da súa vida privada. Xamais falaba doutra cousa que de asuntos relacionados co traballo, e nunca asistía ás papadolas que organizabamos con certa frecuencia. Houbo, por suposto, moitos intentos de ligar con ela por parte do persoal. Eu incluído.

- Mapi, pódote convidar a cear un día destes?

- Non.

- Por que non?

- Porque non.

E punto. Sempre remataba igual. Non había nada que facer ante aquelas respostas secas e cortantes. Pereiro, un dos enxeñeiros do departamento de vías e obras, un día quixo ir máis alá. Tendeulle unha trampa coa escusa de buscar non sei que expediente nun arquivo e alí tentou bicala. O resultado foi unha sonora labazada e a ameaza de denuncialo por acoso sexual. Pero, como todo se sabe, don Francisco non tardou en coñecer o incidente. Aquel día os berros en vías e obras foron apocalípticos.

- Pereiro, mecaghonanaiquete... ! Se non sabes controlarte hei facer que cha corten! Mamón! Fillode...!

- Don Francisco, eu...

- A min non me repliques! Sinverghuenza! E aghora mesmo llo digo ao teu tío! Saído! Que es un saído!

Probabelmente iso foi o que salvou a Pereiro: o seu tío, vicepresidente do comité provincial do partido. Sen embargo, non o librou de ficar relegado no departamento e sinalado para sempre como obseso sexual e, o que era máis grave, obxecto da ira do xefe. Aquilo tamén axudou a que viramos a Mapi como unha deusa inalcanzábel.

V

A Rosa Fole todo o seu mundo se lle derrubou un día sete de maio ás oito da mañá. Xa nada volveu ser o mesmo dende aquela terríbel chamada. A súa mente esqueceu moitas das cousas que viñeron despois, e as semanas seguintes a aquel día de primavera son unha lembranza envolta en néboa. Pero recorda claramente á súa compañeira Belén espertándoa con cara de preocupación. Recorda cada unha das palabras.

- Rosa, tes unha chamada da túa casa. Parece urxente.

Lémbrase pondo unha bata e zapatillas, correndo apurada polos corredores baleiros da residencia relixiosa, entrando asustada no despacho da directora.

- Rosa?

- Que pasa? Quen é?

- Son mamá, Rosa. Ven axiña. Papá morreu...

Lembra a voz nerviosa da súa nai ao aparello, o seu pranto. Lembra a súa propia angustia e a man da irmá directora no seu ombreiro. – Hai que ser fortes-, lle dixo. – Deus é o que dispón de cada un de nós- engadiu. Si. Lémbrao claramente. Tamén o camiño ao pobo nun taxi, e a chegada á súa casa rodeada de xente, de coches. Estaba a Garda Civil, e o alcalde, que a apertou ao baixar do taxi.

- Acompáñote no sentimento, Rosiña. Tes que ser forte.

- Que pasou? Que é o que pasou?

- Ten calma, miña nena. Ven para dentro.

Lembra á súa nai derrubada nunha cadeira do salón, rodeada de mulleres, e ao xuíz saíndo do despacho do seu pai xunto ao capitán da garda civil, que levaba un cartafol azul de gomas. Ninguén pechou aquela porta e puido ver a imaxe máis terríbel da súa vida. O seu pai derrubado cara atrás na cadeira coa cabeza desfeita e unha poza de sangue na alfombra. Un ataque de histeria. Don Xosé Luís, o médico, erguéndolle a manga do xersei. Unha picada. E os días neboentos e tristeiros que viñeron despois.

Pedro Fole non precisara demasiados esforzos para chegar onde chegara. A súa familia dedicárase á pesca dende que había memoria e el non fixo máis ca seguir os pasos que xa seguiran o seu pai, o seu avó e antes aínda o seu bisavó. Armador de varios barcos, distribuidor de peixe, axiña lle entrou a teima de diversificar e ampliar os seus horizontes e non dubidou en meterse a fondo no negocio inmobiliario e noutros investimentos fóra da tradición familiar. Casado e cun fillo e unha filla que eran os seus máis prezados bens, tratou de darlles sempre o mellor, pero esixindo en troques o esforzo necesario para seren algo na vida. Rosa, a súa pequena mimada, respondeu sempre a esta esixencia, ao contrario que o seu irmán. As súas boas notas eran a chave dunha boa existencia, de veráns en Irlanda para perfeccionar o seu inglés, da roupa de marca que era a envexa das súas amigas, da mellor equipa fotográfica que había no mercado, do piano Steinway e de canto capricho se lle pasara pola cabeza. Papá non sabía dicir que non a nada, e mentres as cualificacións escolares foran as agardadas tería todo o que quixera.

Rosa tiña gravado a lume na cabeza o día que cambiou a súa vida, pero a secuencia de como se decatou de que perdera todo canto tiña sentido para ela era moito máis difusa. Ela e maila súa nai padeceran soas o dó pola perda do pai. Do seu irmán, que marchara había anos a estudar a Inglaterra, non sabían nada. Só seu pai tiña noticias del de cando en vez, cando precisaba cartos urxentes. Ninguén puido localizalo daquela, e tampouco máis adiante, cando descubriron a verdadeira dimensión da catástrofe.

Porque estaban na máis completa ruína. Nos últimos dez anos os negocios ían cada vez peor, e Pedro Fole iniciou aventuras cada vez máis arriscadas para tratar de evitar o desastre. Nunca dixo nada, e tratou de aparentar que todo seguía igual, até que o cerco xudicial dos seus acredores o levou á desesperación. Despois do golpe recibido co suicidio do pai, veu a coda:

- Non hai máis que débedas –anuncioulles o avogado-, e superan con moito a todo o que vos puidera quedar.

- Pero, a casa? Os barcos? –Rosa non daba creto-.

- Os barcos están embargados, igual que todo o demais. A casa ten unha hipoteca, pero aínda que puiderades conservala non sei como a iades pagar.

- Pero, iso é imposíbel! Meu pai non nos deixaría cunha man diante e outra detrás.

- Temo que esa é exactamente a situación. Síntoo.

Sentíao, si, pero non solucionaba nada. Rosa pediu que lle mandaran as súas cousas dende a residencia, que xa non podía pagar. Non tiñan diñeiro e durante algún tempo viviron da xenerosidade dalgúns amigos do pai. Pancho Barreiros deixoulles un pequeno apartamento e mandáballes de cando en cando un sobre con cartos por un empregado. Tamén moveu os contactos necesarios para internar á nai de Rosa cando a grave depresión que sufría se fixo insoportábel. Foi nese momento cando empezou a pensar que tiña que facer algo coa súa vida, e tamén cando Panchito Barreiros empezou a cortexala a instancias de dona Inés:

- Ai, pobriña! Moita pena me dá a Rosiña. Mira, neniño, era moi bo partido para ti.

- Mamá, caghiná! Non me veñas con esas. Eu son moi novo aínda para amarrarme. Ademais, esta non ten onde caer morta.

- Ai, meu fillo! Non digas iso que non sabes como te verás! Unha moza tan disposta coma ela non a vas atopar nunca. E como non te deas presa vai vir outro máis listo e vaicha levar diante dos fuciños.

- Mamá! Hostia! Que non, ho!

Pero dona Inés conseguiu o seu propósito, e o tarambainas de Panchito Barreiros acabou casando con Rosa Fole, porque non lle quedaba outra. Ela non foi demasiado consciente do que estaba a facer. Se cadra viu aquela voda como a maneira máis doada de resolver a súa situación, cando menos a curto prazo. De seguida se decatou que o seu home non ía renunciar a pasalo ben pero, en troques, recuperara un certo nivel de benestar e, o máis importante, cando Francisco chegou á deputación e se mudaron á capital puido retomar os seus estudos na universidade. Para entón, o matrimonio era unha especie de pacto mutuo de non inxerencia nos asuntos do outro. El vivía nunha farra continua, frecuentaba as mellores rameiras da cidade e, como novidade, comezou a arranxar algunha amante máis ou menos fixa, da maneira tradicional, isto é, con apartamento, cartos, xoias e, cando comezaba a cansar dela, un emprego na empresa dalgún amigo. Rosa, en troques, tiña liberdade para facer case todo o que lle dera a gaña, estudar, viaxar, mercar cousas... Só había un límite: nada de amoríos, cando menos na cidade. Para os dous, as regras básicas eran non reprocharse nada un ao outro e aparentar unha completa harmonía cara a sociedade.

Había outro interese máis ou menos común. Ter fillos. Neste asunto, o desexo era unánime por parte de todo o contorno dos Barreiros, xa convertidos nunha especie de saga familiar que agardaba impaciente pola terceira xeración, por un Francisco III que garantira no futuro a continuidade xenética. O vello don Francisco e a súa dona presionaban continuamente, preocupados xa pola tardanza. Tamén concordaban os distintos intereses da estraña parella. El, xa cerca dos corenta, precisaba a imaxe de político pai de familia diante dun electorado máis ben conservador e apegado ás tradicións e, ollando máis alá, para acalar os cada vez máis constantes rumores acerca da súa vida paralela, que podían facerlles moito dano ás súas ambicións de futuro. Para Rosa, sempre soa, a crianza dun pequeno viría encher unha existencia cada vez máis baleira.

Nos primeiros anos de casados el simplemente cumpría, sen máis trámites. A fogaxe e a experimentación deixábaos para as prostitutas. Facer o amor coa muller era unha simple obriga unha vez por semana ou cada dúas semanas, entrando directamente en materia e resolvendo no tempo estritamente necesario. Nun plis-plás. A medida que o tempo pasaba e Rosa non empreñaba, até foi perdendo o interese. Era ela quen máis teimaba, levando un estrito rexistro dos ciclos mensuais.

- Paco, deberiamos aproveitar estes días. Estou a ovular.

- Estás segura? Non sei se farás ben as contas, caghonapuñeta. Pero veña, imos darlle logo. Pasa para a cama.

A medida que pasaba o tempo e el cada vez aparecía menos pola casa, Rosa chamaba á deputación para dar parte do seu ciclo de fertilidade. Como rara vez estaba, ou non se quería poñer, deixáballe recado a Mapi.

-  Mapi, cariño, dille a Paco que hoxe temos deberes, que non se despiste.

- Deberes, dona Rosa?

- Si, deberes. El xa sabe.

Pero a maior parte das veces nin sequera se molestaba en acudir. Ao final, tiráballe máis a diversión. Pero Rosa nunca deixou de insistir. Á fin, incluso, por SMS:  Pko.Oxe tes q pasar x casa sen falla. Tou ovlndo. E iso que cada vez tiña máis medo a pillar unha enfermidade de transmisión sexual a causa das múltiples aventuras do seu home.

Finalmente, decidiu acudir ao médico para descubrir se era fértil ou non. Despois de múltiples probas, resultou que non había ningún problema fisiolóxico.

- Agora debería vir o seu marido por aquí. Se vostede está perfectamente, é lóxico que o problema sexa del.

- O meu marido? A ver como llo explico.

- Señora, estas cousas son normais, están á orde do día. Non pasa nada.

- É que vostede non o coñece.

Aproveitou unha comida familiar na casa dos sogros para soltar a bomba, unha vez que dona Inés sacou o tema, como era previsíbel.

- E non vos parece que levades moito tempo sen ter fillos? Non deberiades consultar o caso.

- Eu xa me fixen probas, Inés, e estou perfectamente. Agora ten que ir Paco a mirarse.

A Francisco fillo conxestionouselle a cara coa sorpresa. Ademais, atorou cun anaco de tenreira estufada que estaba a tragar. Case afoga. Francisco pai terzou na embarazosa situación.

- Pero muller. Esas cousas hérdanse, ho! E eu até aghora non fallei nunca, así que o meu fillo non pode estar avariado, carallo!

Dona Inés dáballe palmadas nas costas ao fillo mentres el tusía histérico.

- Pois entón, meu sogro, vostede dirá. Pero insisto en que debería ir ao médico.

Francisco fillo recuperou á fin o resollo.

- A min levántaseme como a calquera! Ou mellor aínda! Así que non me veñas con caralladas! Ai que foderse coa señorita fina do carallo! E prohíboche que me volvas a falar deste asunto, Mecaghoastanaostiaenverso!

E ergueuse irado da mesa. Xa nunca máis se puido tocar o tema sen que, nada máis iniciado, chovese unha morea de improperios. A partires de entón, el incluso deixou de acudir ás chamadas de fertilidade da muller. Ferido no máis fondo da súa virilidade, deu rendas soltas á práctica do sexo coas mozas de pago que frecuentaba, tratando de espantar con cantidade a falla de calidade que, nos seus pensamentos máis íntimos, o atormentaba.

Rosa agardaba que nalgún momento futuro el reconsiderase a situación. Mentres tal cousa ocorría, e a falla de nada mellor que facer, deu en viaxar con certa frecuencia. Voou a Londres varias veces, coa esperanza de dar co seu irmán, do que nada sabía dende antes da morte do pai. Pouco a pouco foise sentindo a gusto na cidade e ampliando as súas estadías. Fixo algunhas amizades, gozou da escena londinense, visitou exposicións, acudiu a concertos. Non tiña demasiados problemas económicos, logo de acordar unha asignación pasábel a cambio de manter certa harmonía conxugal de cara ao público nas contadas ocasións que o requirían. Ao fin, acabou por alugar un pequeno estudo na zona de Paddington.

VI

Mamen acabou deixando ao xogador de baloncesto. Máis ben foi el quen a mandou a paseo, despois de aceptar a oferta dunha equipa madrileña de segundo nivel, onde nunca máis se soubo del. Para entón eu xa tiña deixado o apartamento compartido porque, economicamente desafogado, xa tiña para vivir só con certas comodidades. Pero, por desgraza, xa non tiña moitas escusas para frecuentar á Mamen e, cando ficou tirada, desfeita e rodeada de panos de papel xa andabamos de abondo distanciados como para que eu non soubera nada até algún tempo despois.

Así que non puiden aproveitar a oportunidade que sen dúbida me ofrecería o seu desconsolo. Teño imaxinado moitas veces a posíbel escena: ela chorando, impando, apoiando a cabeza no meu ombreiro. Eu acariñándolle o cabelo, pasándolle o dedo por unha bágoa que escorrega, erguéndolle o bico e bicándolle os beizos húmidos que saberían lixeiramente a sal. Ela, sorprendida ao principio. Despois entregada, confusa. E daquela decataríase de que o verdadeiro amor estaba tan preto...

Hmmm. Que mágoa! Se non fora polo traballo na deputación e a maldita independencia económica. E aínda por riba, fora ela quen me convencera aquel día fatídico.

Souben tamén que, a pesares de todo, rematara sen problema os estudos de imaxe e son, e que andaba a probar sorte nunha produtora na capital do estado se cadra, imaxinei, seguindo os pasos do xigantón. A Tareixiña entrara a currar na deputación como traballadora social do hospital provincial, cunha pequena axuda miña, e a través dela tiña as cada vez máis escasas novas de Mamen, pois falaban por teléfono con algunha frecuencia.

Non foi até moito despois que coñecín máis partes da súa traxectoria. Rematou por learse cun dos socios da produtora, antigo galán de certo éxito en series de televisión, varias veces divorciado, cargado de fillos e de pensións alimenticias, frecuentador dos mellores restaurantes, portador dun Rolex de ouro e desprazado no mercedes máis grande que houbera no mercado, aínda que a maior parte das veces non tivera un can, pero si moita cara dura. Mamen librou de engadir un punto máis á lista de casamentos do galán, xa maduro, porque non había sitio na cada vez máis precaria economía para unha pensión máis, pero tamén porque axiña se cruzou no seu camiño unha moza de pelo roxo que aspiraba a ser actriz. Perdeu amores e traballo dunha tacada, e outra vez eu non estaba no lugar adecuado no momento oportuno. Ou máis ben si. Estaba en Madrid, pero non tiña a mínima noticia de Mamen, nin o seu enderezo, nin o teléfono. O número de teléfono déramo a Tareixiña, pero pertencía á produtora e simplemente me dixeron que xa non traballaba alí.

Andaba pola capital acompañando a don Francisco no congreso estatal do seu partido. Meses antes, analizando as posibilidades de futuro que tiña por diante, inclinárase a tentar a participación na política grande, con maiúsculas, como gustaba dicir. Había eleccións xerais á vista e os seus cálculos pasaban por encabezar a candidatura ao Congreso, algo doado en canto controlaba o aparello provincial, pero que precisaba o visto e prace de Madrid, cousa algo máis difícil pois alí non o coñecía ninguén.

Comezou pois a frecuentar a capital do estado, e nela a aqueles cargos do partido que podía utilizar no seu favor para comezar a súa carreira da mellor maneira posíbel. Porque, por suposto, non abondaba con ser deputado. Se gañaban as eleccións, aspiraba a ocupar algún cargo importante, de secretario xeral como mínimo. De ministro era complicado, pero todo podía ser. O caso era xogar ben as cartas. E os cartos. Despois de todo, isto era o que tiña máis á man. Fixo algunhas amizades fronte aos mellores manteis, enviou mariscos variados, con abundancia de percebes, por paquetaría urxente e refrixerada e, cando xa había confianza suficiente, convidou ao pazo que rehabilitara preto da vila a todos aqueles que eran do seu interese.

Pero había algún atranco no camiño. O primeiro e máis importante, para el, era o seu marcado acento, con gheada incluída. Dáballe vergoña e, xunto coa conciencia de ser un vulgar presidente de deputación, acobardábao bastante. Sen embargo, a penas era consciente de que un atranco maior constituíao a abondosa cantidade de tacos que sementaba en calquera conversa. Á vista de tales dificultades, a estratexia consistiu en tratar de atopar ocasións para discursear en público, con papeis, e traballar duramente para disimular no posíbel o acento, tarefas ambas que supuxeron para min un verdadeiro calvario. Para comezar, organizamos unhas xornadas de exaltación dos produtos gastronómicos da provincia, para cuxa inauguración convidamos a todo aquel que significaba algo na capital. E aquí tiven que facer verdadeiro encaixe de bolillos para pasar, na mesma parrafada, dos grelos e a empanada de xoubas aos temas de actualidade na política estatal, cos que quería demostrar a súa suposta valía. Non saíu mal a cousa. Evitamos no posíbel as palabras con gue, cousa ben difícil en castelán, e fixémolo falar a modo para diluír un chisco o acento. Tan airoso saíu do transo que medrou unha cuarta e axiña estragou todo posíbel efecto positivo do discurso:

- A ver, Pepe! Viño para tododiós, hostia! Non quero ver unha copa baleira!

Primeira dunha serie de frases que, expresadas a grandes voces por riba da multitude que saboreaba os manxares provinciais, debeu confirmar a moitos dos presentes a súa crenza de que a vida de provincias aínda era moi semellante á representada nas novelas de Torrente Ballester.

 Entre Gueimóndez, o responsábel de protocolo da deputación, e máis eu, tivemos que traballar arreo para ir mellorando a imaxe de don Francisco ante aqueles compañeiros de partido que, se ben agradecían as atencións que recibían do noso xefe, e se divertían moito con el, non estaban demasiado pola labor de promover a aquel individuo tan vulgar. Aínda así, non se sabe con que artimañas, conseguiu ser designado para presentar un dos relatorios do congreso estatal do partido, sobre poder local, que loxicamente tiven que preparar eu.

O xefe quería aproveitar a ocasión que se lle presentaba para dar un golpe de efecto e consolidar as súas posibilidades. Foi a primeira e única vez que ensaiamos un discurso, e fixémolo a base de ben. Pasamos tres días pechados, don Francisco, Gueimóndez, Mapi e máis eu, na habitación dun hotel escoitando unha e outra, e outra vez aquel discurso de vinte follas en corpo de letra de vinte e catro puntos, até que todos, agás o protagonista, o sabiamos de memoria. Chegou a ter tanta confianza en si mesmo e no brillante futuro que se lle abría por diante, que cando chegou o grande día estaba exultante.

Debía falar á tarde, contra as sete e media. Como adoita suceder, o congreso transcorría con moito retraso, e aínda aproveitamos para darlle outra volta ao discurso na cafetería do pazo de congresos, a pesar dos delegados alucinados que ollaban para nós.

A ningún dos que estabamos alí se nos vai esquecer aquel día en toda a vida. Preto das oito, cando calculabamos que non nos tocaría a quenda até cando menos as nove ou nove e pico e don Francisco ía no servizo, o responsábel de organización do congreso apareceu sen folgos no vestíbulo no que Gueimóndez e máis eu matabamos o tempo, pois ao non ter a condición de delegados non podiamos entrar na sala do plenario.

- Vostedes son os que veñen con Barreiros, non?

- Si. Don Francisco virá axiña. Aínda non lle toca, ou?

- Precisamente. Imos con moito retraso e temos que suprimir a presentación do relatorio sobre poder local. Ímoslla entregar por escrito aos delegados antes da votación.

- Pero...

- Cando veña déanlle o recado.

Gueimóndez e máis eu sentimos de súpeto as negras nubes da treboada que ía caer sobre nós. Tamén era mala sorte que o xefe escollera precisamente aquel momento para ir mexar. Se o ghicho da organización llo tivera anunciado a el directamente, aforraríanos cando menos o golpe inicial. Pero tocábanos a nós darlle aquela terríbel noticia. Botámolo a cara ou cruz.

Para colmo de males, os servizos estaban ao fondo dun longo corredor. Vimos ao xefe vir cara a nós lentamente. O tempo non daba pasado. Semellaba que estaba a quilómetros, e que andaba a cámara lenta. Aínda se detivo a saudar a alguén, momento no que descubrín que unha suor fría me esvaraba pola fronte. Gueimóndez estaba un paso atrás, favorecido pola sorte. Aínda tiven tempo de escoitar como me dicía, ti tranquilo, antes de que don Francisco chegase á miña altura e detectara que algo non ía ben.

- Que pasa, Loureiro?

- O de organización acaba de estar aquí. Dixo...  dixo que...

- Que é o que dixo, pasmón? Trabouseche a línghua ou que?

- Que non vai haber discurso. Non hai tempo.

A cara íaselle inchando e poñendo vermella, trazada polos regos violáceos das veas. Tardou catro ou cinco segundos en estalar.

- Mecaghonanaiqueospariu! Mecaghoentodo! Fillos de puta! E vós, non lle dixestes nada, cabróns?

- Xefe, nós...

- Mala chispa vos mate! A culpa é miña por confiar en dous parvos coma vós! Pero non lle dixestes nada, hostia?

- E que lle íamos dicir?

- O que fora, caghonaputa! Ai que foderse!

Gueimóndez xa estaba varios pasos por detrás de min, como se a cousa non fora con el. Pero non librou.

- E ti non es o xefe de protocolo? Que clase de protocolo é este, merdán? Vai axiña buscar a ese fillo de puta e pono no seu sitio.

Gueimóndez deu media volta e comezou a andar, decidido. Pero antes de que puidera afastarse un pouco do escenario da traxedia, o xefe pensouno mellor.

- Para aí! Vou eu mesmo. Vaime oír ese sinverghuenza!

Supoño que o oiría, pero non se arranxou nada. O xefe volveu de alí a un pouco máis irado aínda.

- Gueimóndez, localízame inmediatamente ao chofer, que marchamos.

Nin sequera pasamos polo hotel para recoller a Mapi. Collemos camiño no coche oficial, pero desta tocoume a min distanciarme no posíbel, sentando no asento do copiloto. Foron cinco horas antolóxicas, nas que se reafirmou a intención de don Francisco de non mergullarse nunca máis nas frías augas da política estatal. Na metade de traxecto, incluso, xa se autoconvencera para abandonar o partido e, se cadraba, incluso a política, tan doído estaba. Pero foi ver un dos enormes cartaces de benvida que a deputación instalara en todos os límites da provincia e recobrar certa cordura. Xa non abandonaría a política. Tampouco o partido. Pero, a partires de entón, tería moito máis coidado con aqueles políticos da capital. E, co tempo, xa llelo faría pagar.

- Como me chamo Francisco que han soñar comigo. Fillos de...